Het is november. Buiten verandert de omgeving; we zitten midden in de herfst. We krijgen kortere dagen met minder zonuren. Gelukkig kunnen we ook in dit seizoen, met wat minder daglicht in ons eigen land, gewoon blijven genieten van onze heerlijke Hollandse groenten. Namelijk uit het buitenland met behulp van het natuurlijk zonlicht en mét onze Hollandse kennis, dus net zo lekker als onze groenten uit Nederland.
Veel van onze telers zijn gevestigd in Nederland, maar ook in het buitenland zijn onze telers actief. Zo hebben we 87 ha areaal in enkele landen met het perfecte (winter)klimaat voor onze producten.
In deze nieuwsbrief vertellen we er meer over. We zetten de schijnwerpers op drie van onze telers met deels buitenlandse teelt.
Onze Tunesische paprika’s zitten er warmpjes bij
Zo’n veertien jaar geleden sloegen vier telers de handen ineen en kochten 80 ha in Noord-Holland om grootschalig te gaan ondernemen. Daar telen zij smaakvolle paprika’s. Een aantal jaar na de oprichting, zag de kwekerij de vraag naar jaarronde productie sterk toenemen. John van Marrewijk, commercieel directeur bij Kwekerij de Wieringermeer, vertelt hier meer over.
“Er was veel vraag naar jaarronde levering. We hebben het in eerste instantie in Nederland geprobeerd voor elkaar te krijgen door middel van belichting. Daarmee kun je het seizoen vervroegen, maar jaarrond paprika’s telen is voor ons erg lastig in het Nederlandse klimaat”, vertelt John. “Kijkend naar de toekomst waarbij deze vraag alleen nog maar groter wordt, zijn we onderzoek gaan doen naar de mogelijkheden in het buitenland. In Tunesië zijn er twee tuinbouwgebieden. Het ene gebied is bij Gabès, daar zitten ook onze collega’s van AgroCare. Het is daar veel warmer, voor tomaten perfect maar voor onze paprika’s niet. Tunis is als tuinbouwgebied wél geschikt voor ons product. Er is voldoende zonlicht maar het is er niet al te warm. Onze keuze was gemaakt!”. Het Nederlandse paprikaseizoen sluit mooi aan op het teeltseizoen van Tunesië, waardoor jaarrond productie mogelijk is.
In 2015 is Kwekerij de Wieringermeer gestart in Tunesië. Hun Tunesische compagnon was al onderdeel van een bestaand bedrijf met 2,5 ha plasticfolie kassen. John en zijn partners zijn daarbij aangesloten. Sindsdien zijn ze flink gegroeid. Er werken nu zo’n 80 a 100 lokale werknemers. Op dit moment staat er 10 ha aan paprika’s in de plasticfolie kassen. In Nederland telen ze alleen rode paprika’s, in Tunesië hebben ze meer variatie in de kassen staan. Rode, gele én oranje blokpaprika’s. Op kleine schaal kijken ze naar de mogelijkheden met puntpaprika’s, maar blokpaprika’s zal altijd het specialisme blijven.
In de toekomst kan Kwekerij de Wieringermeer nog veel verder gaan uitbreiden in Tunesië. John: “Naast het bedrijf ligt nog 55 ha grond waarvan de Tunesische partner al eigenaar is. Er liggen al wel plannen om ons areaal uit te breiden naar 40 ha, maar dat is echt toekomstmuziek. Maar dat we die stap moeten zetten is wel duidelijk als we aan de vraag van onze klanten willen blijven voldoen. En dat willen we natuurlijk maar al te graag”.
John vertelt dat hij de afgelopen periode ook veel geleerd heeft. “Op afstand telen is heel goed mogelijk. Het vraagt veel energie van het bedrijf natuurlijk, maar door elkaar wekelijks (online) op de hoogte te houden en informatie met elkaar te delen, kan het echt werken. Het team in Tunesië is inmiddels een goed geoliede machine dat zelfstandig kan draaien”.
Ook over de kwaliteit van het product heeft John nieuwe inzichten verkregen. “De kwaliteit is bijzonder goed. Het duurt zo’n 4 dagen voordat de paprika’s in Nederland aankomen. De groenten zijn dan nog in perfecte staat. De kleurkwaliteit springt er echt uit, die is gewoon subliem. Wij zijn het Tunesische zonnetje erg dankbaar!”
Paprika's en tomaten geteeld onder de Portugese zon. Op Hollandse wijze
Frestia is onze specialist in specialties. Ze leveren Vitapep snackpaprika’s, zoete puntpaprika’s en mini cherrypruimtros, ook wel Amante genoemd. Sinds 2001 is Frestia ook te vinden in Portugal. Op een unieke locatie aan de Atlantische kust (Odemira) telen ze snackpaprika’s en Amante tomaten op 19 ha.
Wim Zuidgeest, mede eigenaar van Frestia, praat ons bij. “Wij wilden onze paprikateelt jaarrond doortrekken. In januari al beginnen in plaats van in april. In Nederland gaat dat niet lukken zonder belichting, dus dan ga je zoeken naar andere manieren. De reden dat we in Portugal zijn gaan telen is het klimaat. Het lijkt op ons Hollandse klimaat maar dan met meer licht. Ook in de zomer blijft het relatief koel. Tweede reden was de samenwerking met een andere Westlander die al in Portugal produceerde. Samen zijn we een nieuw bedrijf gestart''.
Ondernemen in het buitenland is natuurlijk altijd even wennen, zo vertelt Wim: “Je krijgt met allerlei nieuwe omstandigheden te maken. De manier van werken is anders en je bevindt je in een andere cultuur. Uiteindelijk werkt dit het beste als je vertrouwen hebt in je mensen ter plaatse. Het is echt niet zo dat goede telers altijd uit Nederland moeten komen. Lokale mensen kunnen de kneepjes van het vak prima onder de knie krijgen. Je moet hen juist de ruimte bieden. Als je alles vanuit je hoofdvestiging in Nederland wilt regelen, gaat het niet werken”.
De komende jaren willen de Frestia telers hun areaal uit gaan breiden. In Nederland, maar zeker ook in Portugal. “De kwaliteit van de producten die we hier telen is zo goed, daar willen we alle consumenten mee blijven verwennen. We zijn druk bezig met het testen van het telen van de puntpaprika. Wij zijn nog lang niet klaar in Portugal”.
Frestia is al 45 jaar paprika specialist. Tegenwoordig weten zij ook raad met kleine tomaten en telen ze de mini cherrypruimtros in Portugal. Die laatstgenoemde luistert naar de naam ‘Amante’, wat in het Portugees ‘minnaar’ betekent. Een heerlijk zoetsappig tomaatje dus!
Tomaten met de warmte en het licht uit...
Tunesië
We spreken met onze teler Philip van Antwerpen, één van de telers van Desert Joy (een vestiging van AgroCare), een modern en duurzaam glastuinbouwbedrijf in de Tunesische woestijn. In de vorige nieuwsbrief vertelden we al het een en ander over desalinatie in Tunesië, oftewel ontzilting. Dit keer willen we wat meer weten over Fairtrade en komen we erachter waarom Tunesië zo geschikt is om in de winter te telen.
Hoe komt onze teler in Tunesië terecht? Het lijkt misschien niet de meest voor de hand liggende keus, maar voor Desert Joy was het snel duidelijk. “In 2009 waren we op zoek naar goede winterproductie. In Spanje is het te donker, daar heb je bijna hetzelfde tomaten seizoen als in Nederland dus dat levert je weinig op. Dit was dus geen goed alternatief voor ons. Toen viel ons oog op Tunesië. Vlakbij Europa, met de boot ben je er in 24 uur en een vlucht duurt nog geen 2,5 uur. Er is enorm veel licht, ook in de maanden dat het in Nederland juist minder is. En daarbij zit er warm water in de grond waarmee we de kas kunnen verwarmen. Mensen zijn hier bovendien goed ontwikkeld, spreken redelijk Engels en het zijn goedlachse mensen! Voor ons was het geen lastige keus”.
Desert Joy is volop in beweging. Het prestigieuze project Desert Joy Hischa staat in de startblokken. 120 hectare glazenkas met zonnepanelen, warmtekrachtinstallaties en ontziltingsinstallatie. “Het duurde even om alles rond te krijgen op het gebied van vergunningen etc. maar we zijn er echt bijna”, vertelt Philip. Binnen nu en zes maanden hoopt hij de eerste paal te kunnen slaan.
“Verder zijn we druk bezig met het perfectioneren van onze bestaande kas en leiden we ons team verder op”. Als Hischa straks operationeel is, zijn er dus direct kundige medewerkers beschikbaar.
Philip werkt met zijn team volgens de Fairtrade Standard for Hired Labour. Het richt zich op de werknemers en stelt hen in staat armoede te bestrijden, hun positie te versterken en meer regie over hun leven te nemen. De bijbehorende eisen zorgen ervoor dat werkgevers eerlijke lonen betalen en dat gezondheids-, veiligheids- en milieuprincipes worden nageleefd.
Dit wordt allemaal heel streng en serieus gecontroleerd. Het bedrijf Flocert komt ieder jaar een week lang voor een audit over de vloer bij Desert Joy.
Uit het beschikbare Fairtrade budget worden verschillende maatschappelijke projecten betaald. Zo krijgen alle medewerkers jaarlijks een extra uitkering, krijgt de werknemer een bon voor de kinderen waarvan schoolspullen gekocht kunnen worden en staat er voor iedereen dagelijks een gezonde, warme maaltijd op het menu.
Los van het Fairtrade potje, stelde Desert Joy recent een mooi bedrag beschikbaar om een kinderdagverblijf van te realiseren. Dit is nu bijna af.
“Al onze tomaten worden onder dezelfde omstandigheden geteeld. Al onze tomaten zijn dus Fairtrade. Ze worden echter niet allemaal verkocht onder het Fairtrade label. Dat betekent dus eigenlijk dat er voor een gedeelte van de tomaten geen premie afgedragen wordt naar het speciale Fairtrade potje. Daarom wilden wij iets extra’s doen voor de maatschappij hier. We care for people!”
... en Marokko
AgroCare heeft naast Desert Joy ook een locatie in Marokko: Quality Tomato Marocco (QTM). Hier produceert Ad van Kester, teler AgroCare, lekkere zoete snoeptomaten. Hij vertelt: “In Marokko telen we op de meest natuurlijke manier. Niet in kassen, maar in tenten. We gebruiken geen verwarming en geen verlichting. De tomaten groeien hier zoals de natuur het bedoeld heeft, met daarbij lage energiekosten. Win, win!”.
Interessant is dat de buitenlandse teelt niet alleen van de Nederlandse kennis leert, maar dat onze telers andersom ook leren van het telen in het buitenland. Zo geeft Ad als voorbeeld: “In Marokko leerden we dat ‘krijten’ heel belangrijk is.” Met krijten spuit je witte verf aan de buitenkant op de kas (of tent), zo houd je het directe zonlicht buiten en dat komt de kwaliteit van het product ten goede. “Onze snoeptomaten hebben door het krijten geen last meer van gele ‘schouders”, geeft Ad aan.
Voor de toekomst ziet Ad nog mooie mogelijkheden in Marokko. “Er zijn heel veel tomatentelers in het gebied waar wij ons bevinden, maar wij hebben verreweg de beste connecties. Dat zorgt ervoor dat onze tomaatjes binnen 4 dagen in Nederland zijn. Bij andere telers uit Marokko is dat met gemak 5 dagen langer. Als we met elkaar gaan samenwerken kunnen we meer producten sneller ter plaatse krijgen. Dat is natuurlijk ontzettend interessant!"
